Op dinsdag 21 mei 2019, 20.00 u in de grote zaal van de Prinsenhof organiseert de Erfgoedvereniging Dye van Best een lezing door Anton Neggers over:
BEST EN OIRSCHOT: EEN HISTORISCHE BAND
Belangrijkste dorp
Oirschot was van oudsher een van de hoofdplaatsen van Kempenland en het belangrijkste dorp van de streek. In 1526 was Oirschot met in totaal 778 haardsteden (woonhuizen) veruit de grootste plaats van het kwartier. Ruim drie keer zoveel als de tweede grootste plaats (Lommel) en meer dan 550 huizen meer dan de enige plaats met stadsrechten in Kempenland, Eindhoven.
Vanaf de Karolingische tijd was Oirschot een centrum van Christendom, de (veronderstelde) geboorteplaats van Sint-Odulphus en in het bezit van een kapittel en twee belangrijke kerken. De Mariakerk, een van de oudste Romaanse kerken van Nederland, en de Sint-Petruskerk, een schoolvoorbeeld van Brabantse gothiek die in 2013 door de Paus tot basiliek werd verheven.
Vrije heerlijkheid
Oirschot was een vrije heerlijkheid met hoge jurisdictie, wat onder andere tot uitdrukking komt in een voornaam raadhuis dat dateert uit 1513. Tot Oirschot behoorden acht herdgangen, waarvan drie gelegen waren in de huidige gemeente Best.
Het centrum van Oirschot, de Kerkhof geheten, had een stedelijk aanzien. De neergang van Oirschot begon in de achttiende eeuw: de nieuwe steenweg van Den Bosch naar Luik (de huidige A2) passeerde het centrum van Oirschot op vele kilometers. In de negentiende eeuw ging ook de spoorlijn van Tilburg naar Eindhoven aan Oirschot voorbij.
Opkomt Best
De neergang van Oirschot tekende de opkomst van Best, die door een gunstige ligging aan weg en spoor in de twintigste eeuw uitgroeide tot een economisch centrum. Tegelijkertijd betekende de teloorgang echter uiteindelijk een zegen voor het historische aanzien van Oirschot, dat nu geldt als een van de mooist bewaarde plaatsen van de Meierij.
Bexit
De lezing gaat in op de rijke geschiedenis van de heerlijkheid Oirschot, en schetst de verhouding tussen de inwoners van Best en het dorpsbestuur van de heerlijkheid tot aan de “Bexit”.
Anton Neggers
Anton Neggers (van Christiaan van Toon van Sjef van Toon de Smid, Boxtel, 1959) is jurist en werkzaam in het hoger beroepsonderwijs. Als genealoog en regionaal historicus is hij met name gespecialiseerd in de geschiedenis van de Meierij van ’s-Hertogenbosch en in het bijzonder van Oirschot en Best.
Anton publiceert over genealogie en regionale geschiedenis, over onderwerpen als het plaatselijk bestuur in de achttiende eeuw, de politieke reformatie en strafprocesrecht. Zijn artikelen verschenen onder andere in Campinia, de Brabantse Leeuw, InBrabant en Gens Nostra. In 2007 verscheen zijn boek Schelmen en Hontsvotten Werck, over de moord op de drossaard van Oirschot in 1735