Halverwege 2019 gaf ik na jarenlang gezwoeg eindelijk toe dat dat zogenaamde ‘normale’ leven met al die fijne zekerheden voor mij totaal niet meer werkte.
Deze week in De Wereld van BNNVARA gaat het over het watertekort in Johannesburg en de veel te hoge prijzen die Zuid-Afrika moest betalen voor coronavaccins. Het programma is te beluisteren op NPO1, van zaterdag 16 op zondag 17 maart tussen 1 en 3 uur.
Waterproblemen Johannesburg
De watertoevoer naar Johannesburg begint langzaam weer op gang te komen.
Een reeks stroomstoringen bij het Eikenhof-pompstation zorgde ervoor dat de bewoners zonder water kwamen te zitten. De stad kampt al twee weken met een gigantisch tekort aan water. Dachten de inwoners nog dat geen stroom hebben erg is; het uitvallen van water is veel nijpender.
Er werden allerlei maatregelen aangekondigd om de boel te fiksen maar dat schoot niet op. Uiteindelijk bleek dat er ergens een klepje verkeerd zat waardoor het water niet naar de buitenwijken kon stromen. Intussen begint alles weer een beetje normaal te verlopen, qua watervoorziening, maar de vraag is nu: voor hoe lang?
Ondertussen vecht iedereen elkaar zo’n beetje de tent uit om aan te tonen dat de schuld van deze ellende bij een ander ligt. Het meest gehoorde argument? Er is te weinig onderhoud gepleegd en dat is weer een gevolg van te weinig budget. Verder zijn mensen niet goed opgeleid en is er sprake van mismanagement.
Deze argumenten kun je in feite loslaten op alles wat hapert in de Zuid-Afrikaanse infrastructuur. De angst bestaat dan ook dat dit geen eenmalige storing was, maar iets dat zich vaker zal gaan voordoen.
Zuid-Afrika oor aangenaaid met coronavaccins
Grote farmaceutische bedrijven hebben Zuid-Afrika sterk benadeeld tijdens de covidpandemie, zo blijkt uit een onderzoek dat afgelopen dinsdag werd gepresenteerd door het HJI. Dat staat voor Health Justice Initiative, een Zuid-Afrikaanse NGO die campagne voert tegen ongelijkheid op het gebied van de volksgezondheid.
Vorige maand wonnen zij een rechtszaak die ze hadden aangespannen tegen de regering. Die ging over het vrijgeven van contracten die zijn afgesloten met grote farmaceuten zoals Johnson & Johnson en Pfizer. Tijdens het hoogtepunt van de pandemie liet Johnson & Johnson Zuid-Afrika 15% meer betalen dan de Europese Unie. Pfizer bracht aan Zuid-Afrika 33% meer in rekening dan aan de andere leden van de Afrikaanse Unie.
,,We were bullied into signing unfair agreements” is de conclusie van HJI. Volgens hen heeft Zuid-Afrika in vergelijking met westerse landen veel te veel betaald en veel slechtere voorwaarden moeten accepteren.
Foster Mohale, woordvoerder van het Zuid-Afrikaanse ministerie van Volksgezondheid stelt dat het te ver gaat om te zeggen dat ze ‘bullied’ zijn. ,,We zaten in een soort catch 22 situatie. Dus OF heel veel betalen OF levens van Zuid-Afrikanen beschermen.”
Verder waren de leveringscondities die Zuid-Afrika kreeg veel minder gunstig dan die van de Eerste Wereldlanden. Er moesten forse voorschotten worden betaald, maar lang niet alles werd (op tijd) geleverd. Met de vaccins die over waren, mochten ze ook niet zomaar doen wat ze wilden.
Volgens de Zuid-Afrikanen is de ongelijkheid ontstaan omdat ze geen goede onderhandelingspositie hadden. Volgens hen waren alle eerste wereldlanden druk bezig zichzelf te redden en zoveel mogelijk vaccins te claimen waardoor er vervolgens weinig overbleef voor andere landen die sowieso al minder goede onderhandelingsposities hebben.
Johnson en Johnson ontkennen het niet eens. Ze stellen dat ze ‘uiteindelijk’ de prijs verlaagd hebben en een Zuid-Afrikaanse farmaceut hebben toegestaan hun eigen versie van het vaccin op de markt te brengen. Pfizer zegt dat Zuid-Afrika niet echt een arm land is, dus ja.
Het HJI vraagt zich nu af of er meer van dit soort misstanden naar buiten zullen komen en of dit zal leiden tot een aanpak van de farmaceuten. Bijna alle contracten die de farmaceuten afsluiten zijn echter geheim, dus het is niet heel makkelijk om de feiten boven tafel te krijgen.
Er is momenteel in Zuid-Afrika overigens ook gedoe met Johnson & Johnson over de levering van een medicijn tegen tbc. De farmaceut heeft opnieuw een patent verlengd tot 2027 waardoor de concurrentie niet aan de bak komt en de prijzen dus hoog blijven.
